TTermi Gaslight vjen nga shfaqja `Gaslight`, e cila u filmua në vitet 1940 e cila flet për një burr që e bëri gruan e tij të çmendur.
Çfarë është Gaslighti ?
Gaslight do të thotë të manipulosh dikë me çdo mjet psikologjik të mundshëm për të dyshuar në realitetin e tyre, ndjenjat, synimet, sjelljen dhe kujtimet e tyre, kështu që ata nuk i besojnë më vetes dhe shpesh i drejtohen narcistit për një kontroll të realitetit.
Pse narcisistët Gaslight?
Narcisisti e bën këtë sepse ata ndihen të fuqishem. Ekziston një rregull për ta dhe një rregull për të gjithë të tjerët. Ata e bëjnë këtë me shumë forma manipulimi pasi ndihen të plotëfuqishem të mbrojnë egon e tyre në çdo mënyrë që të munden. Atyre u mungon ndjeshmëria për t’u kujdesur për ata që i lëndojnë. Ata janë arrogantë brenda besimit se mund të na shfrytëzojnë për të përmbushur një nevojë të tyre, sepse besojnë se janë të veçantë.
Ata janë të preokupuar me axhendën e tyre. Ata dëshirojnë të marrin kontrollin e atyre përreth tyre, për të vërtetuar se ata kanë të drejtë dhe të gjithë ne jemi gabim. Ata duan t’i shpëtojnë përgjegjësisë dhe për të mos qenë përgjegjës për sjelljen e tyre
Si Gaslighti mund t’ju bëjë të ndiheni
Gaslighti ju bën të ndiheni plot dyshime në vetvete dhe të hutuar. Ndonjëherë ju bën të shendroheni në një detektiv për të provuar dhe zbuluar atë që ka ndodhur në realitetin tuaj. Nëse shkoni te narcisisti me ndonjë informacion që do gjeni ai do te mbrohet duke thënë “nuk më beson mua?”
Duke ju manipuluar akoma dhe më shumë, duke ju lënë të ndiheni fajtorë, të izoluar dhe plot frikë.
Pse është kaq e lehtë të biesh në gaslight.
Teknikat që përdorin për Gaslighting?
· Përjashtimi.
Narcisti do të lërë jashtë fakte duke ju thënë gjëra të tilla gjera si “Unë do t’ju kisha thënë, por ju nuk mund ta trajtoni të vërtetën”. Kjo është një nga mënyrat që pothuajse na bën të kthehemi në atë detektiv sepse instinktet tona do të na tregojnë se diçka nuk është në rregull.
· Ata do ju shperqendrojnë
Për t’ju tërhequr vëmendjen nga ajo që ata duan, ju bejnë që ju të përqendroheni në ndjenjat tuaja. Ata do të minimizojnë sjelljen e tyre dhe do t’ju thonë gjëra që ju pëlqejnë.
Për t’ju bërë të ndiheni mirënjohës për gjërat që kanë bërë mund të përdorin shprehje si:
“Pas gjithçkaje që kam bërë për ty,
Mos ji aq i ndjeshëm
Unë të vendos një çati mbi kokën tënde.”
Në këtë menyre ju bejne të harroni për gjërat që nuk kanë bërë .
· Fshehja e informacionit.
Në këro raste atom und të tentojnëtë tregojnë vetem gjysmën e të vërtes . Ata mund të përdorin shprehje si :
` Sësht kjo ajo që doja të thoja ,
Nuk po flasim për ktë temë sot
Do iki me një mik në kafe.`
Kjo e fundit mund të shpreh vetem gjymen , pra mund të mos jet kafe vendi të cilin ai/ajo po viziton .
· Mohimi i realitetit.
Këtu ata do të mohojnë plotësisht realitetin tuaj, kështu që nëse i pyesni për diçka ose përmendni diçka që ata kanë premtuan dhe nuk e kanë realizuar, do të merrni gjëra të tilla si.
“Është gjithçka në kokën tende
, kjo nuk ndodhi, unë kurrë nuk e thashë atë, ju thatë.”
· Thyerja e premtimeve.
Ata do t’ju premtojnë diçka për t’ju tërhequr vëmendjen nga realiteti i asaj që po ndodh në të tashmen, dhe kjo madje ndodh në fazën e idealizimit për t’ju shpërqendruar nga ata që janë në të vërtetë.
Ata do t’ju shesin të gjitha ëndrrat dhe do të krijojnë një të ardhme që ju do të donit. Por pa I mbajtur premtimet e tyre në të ardhmen.
· Devijimi
Për t’ju hequr vëmendjen nga ajo që po ndodh aktualisht në kohën e tanishme ose për tju bërë të harroni se si ata ju kanë lënduar ata do te thone fjale të tilla si:
“nëse vetëm ju…”.
në mënyrë që ju të pyesni veten dhe jo atë që ata po bëjnë.
Ata do të krijojnë ndjenja xhelozie brenda jush dhe pastaj do t’ju quajnë xhelozë për të tërhequr vëmendjen nga ajo që ata po bëjnë në të vërtetë.
Kështu që ju përqendroni vëmendjen tuaj në reagimet tuaja, në ndjenjat tuaja,
· Duke përdorur të metat tuaja kundër jush.
Kjo do të ndodhë kur ata të sjellin diçka nga e kaluara që mund t’u keni thënë në konfindencë. Ata do të përpiqen të sulmojnë duke thënë gjëra të tilla si:
“çfarë do të mendonte mamaja juaj nëse ua them këtë?
çfarë do të mendonte shoku juaj nëse ua thoja atyre?
Në këtë mënyrë ju bëjnë të ndiheni keq dhe pa vetbesim.
Çfarë bëni nëse dikush po ju gaslight?
· Mos u përpiqni ta ndryshoni realitetin e tyre në të vërtetën.
Ata e marrin këtë sikur ju po mundoheni ti manipuloni dhe do tentojnë dhe me shumë tju manipulojnë dhe tju bëjnë të ndiheni keq.
· Qëndroni në realitetin tuaj dhe procesoni emocionet , mendimet dhe ndjenjat e juaja. Në këtë mënyrë ju nuk I lejoni ata të kontrollojnë realitetin tuaj.
· Mos ndani asnjë informacion personal me ta.
Ata do ta përdorin këtë kundër jush , mundohuni të shpreheni me njerëz tuaj të besuar pse ndoshta dhe me psikologë nëse është e nevojshme.